Εμπροσθοβαρή και «άνευ όρων» ελάφρυνση του ελληνικού χρέους
από τους Ευρωπαίους ζητά το ΔΝΤ, προκειμένου να συμμετάσχει στο πρόγραμμα, όπως
προκύπτει από την έκθεση Βιωσιμότητας του Χρέους, η οποία δόθηκε στη
δημοσιότητα, με την επιλογή της συγκεκριμένης χρονικής στιγμής να μην είναι
διόλου τυχαία, με δεδομένη την αυριανή συνεδρίαση του Eurogroup.
Πρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιου είδους μετά τον
Ιούλιο του 2015, στην οποία το ΔΝΤ ζητά άμεση συμφωνία για παράταση του χρόνου
αποπληρωμής των δανείων, χαμηλότερα επιτόκια και περίοδο χάριτος, ούτως ώστε το
ελληνικό χρέος να καταστεί, κάποια στιγμή, βιώσιμο.
Με αυτόν τον τρόπο «οι Ευρωπαίοι εταίροι θα δείξουν ότι
δεσμεύονται να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση», αναφέρεται στην έκθεση του Ταμείου
και προστίθεται ότι εάν δεν υπάρξει ελάφρυνση το χρέος της Ελλάδας μπορεί να
φθάσει έως και το 250% του ΑΕΠ έως το 2060.
Το Ταμείο ξεκαθαρίζει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να επιτύχει
πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ έως το 2018 και εκτιμά ότι οι δυνατότητες της
ελληνικής οικονομίας «περιορίζονται» στην επίτευξη, μακροπρόθεσμα, πρωτογενούς
πλεονάσματος στο 1,5% του ΑΕΠ.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην ανάλυση του ΔΝΤ «ακόμη
και εάν η Ελλάδα καταβάλει ηρωικές προσπάθειες θα κατορθώσει, μόνο προσωρινά,
να επιτύχει ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ. Λίγες χώρες έχουν επιτύχει
κατορθώσει να επιτύχουν και να διατηρήσουν σε αυτά τα επίπεδα τα πρωτογενή τους
πλεονάσματα για ορίζοντα 10ετίας ή και παραπάνω. Είναι εξαιρετικά δύσκολο η
Ελλάδα να το επιτύχει, με δεδομένη και την εκτίμηση ότι η ανεργία θα παραμείνει
σε διψήφιο ποσοστό για αρκετές δεκαετίες». Ταυτόχρονα δεν διστάζει να θέσει υπό
αμφισβήτηση ακόμη και την αποτελεσματικότητα του περίφημου δημοσιονομικού
«κόφτη», τονίζοντας ότι «ακόμη και ο προτεινόμενος μηχανισμός προληπτικών
περικοπών δεν μπορεί να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό υποκατάστατο των ορθών
μεταρρυθμίσεων».
Τα σενάρια για το χρέος και οι προτάσεις
Όπως ισχύει σε κάθε Ανάλυση για τη Βιωσιμότητα του Χρέους,
οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ εξετάζουν τρία σενάρια (βασικό - αισιόδοξο και
απαισιόδοξο) προκειμένου να καταλήξουν και ως προς το ύψος που μπορεί να φθάσει
αλλά και ως προς τα μέτρα που προτείνουν ούτως ώστε εάν υπάρχει πρόβλημα αυτό
να επιλυθεί.
Βάσει, πάντως, όλων των σεναρίων η Ελλάδα θα πρέπει να
«απολαύσει» μία μετάθεση του χρόνου αποπληρωμής, διευρυμένη περίοδο χάριτος και
σταθερά επιτόκια.
Το Ταμείο πιέζει στην έκθεση για πιο δραστικά μέτρα, όπως η
αναδιάρθρωση του ενός τρίτου των επίσημων δανείων στο τέλος κάθε χρονιάς ως το
2018.
Χωρίς τα μέτρα αυτά, προειδοποιεί το ΔΝΤ, το χρέος της χώρας
θα εκτοξευτεί από το 180% στο 250% του ΑΕΠ ως το 2060. Οι ακαθάριστες
χρηματοδοτικές ανάγκες (GFN) θα εκτιναχτούν στο 60% του ΑΕΠ, τρεις φορές πάνω
από το ανώτατο όριο που διασφαλίζει την βιωσιμότητα του χρέους.
Επέκταση χρόνων ωρίμανσης: Το Ταμείο προτείνει επέκταση των
χρόνων ωρίμανσης για όλα τα δάνεια που έχει λάβει η χώρα μας. Για τα δάνεια του
EFSF κατά 14 χρόνια, για αυτά του ESM έως 10 χρόνια και για τα διμερή δάνεια
(GLF) κατά 30 έτη! Πέραν όλων των άλλων στόχος αυτής της παράτασης θα είναι να
υπάρξει μείωση στο απόλυτο ποσοστό του ΑΕΠ που καλύπτουν οι χρηματοδοτικές
ανάγκες και διαμόρφωσή του όχι υψηλότερα από το 15% του ΑΕΠ.
Μείωση επιτοκίων: Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το χρέος
θα καταστεί βιώσιμο τα επιτόκια δανεισμού θα πρέπει να «κλείσουν» σε χαμηλά
επίπεδα, τα οποία δεν θα ξεπερνούν το 1,5% έως και το 2040.
Ταμείο αποκρατικοποιήσεων
Ως κάτι παραπάνω από φιλόδοξο χαρακτηρίζει τον στόχο των
ιδιωτικοποιήσεων ύψους 50 δισ. ευρώ το Ταμείο, τονίζοντας ότι τα έσοδα από
αυτές δεν θα ξεπεράσουν τα πέντε δισ. στο διάστημα 2015 - 2030 (με τα δύο δισ.
να «καταφθάνουν» έως το 2018).
Όπως τονίζεται η «χαμηλή» προσδοκία έγκειται στο μη θετικό
ιστορικό της Ελλάδας, η οποία σε καμία περίπτωση δεν έχει κατορθώσει, τα
τελευταία χρόνια, να επιτύχει τους στόχους αποκρατικοποιήσεων που έχει θέσει.
Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «κατά τη διάρκεια της τελευταίας 5ετίας, τα
συνολικά έσοδα των αποκρατικοποιήσεων έφθασαν μόλις στα τρία δισ. ευρώ δηλαδή
στο 6% του στόχου των 50 δισ. ευρώ».
Ο ρόλος των τραπεζών
Εν συνόλω η έκθεση του Ταμείου σε καμία περίπτωση δεν θα
μπορούσε να θεωρηθεί ιδιαίτερα θετική για τη μελλοντική πορεία της ελληνικής
οικονομίας, με τους ειδικούς του να εκτιμούν ότι η μέση ανάπτυξη δεν πρόκειται
να ξεπεράσει το 1,25%.
Ταυτόχρονα σε ειδική αναφορά στον τραπεζικό κλάδο, ενώ
καλωσορίζεται η ανακεφαλαιοποίηση του 2015, προστίθεται ότι αυτή δεν
συμπληρώθηκε από την αναγκαία αλλαγή στις διοικήσεις των ομίλων, κάτι το οποίο
για το ΔΝΤ αποτελεί λανθασμένο χειρισμό, καθώς αφήνει τις τράπεζες «ευάλωτες»
σε πολιτικές παρεμβάσεις. Ζητά, επίσης, να υπάρξει ένα «μαξιλάρι» ύψους 10 δισ.
ευρώ, το οποίο θα κρατηθεί προκειμένου να χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση που
υπάρξει, εκ νέου, ανάγκη στήριξης του τραπεζικού συστήματος.
Επιπρόσθετα τονίζεται ότι «με δεδομένο το υψηλό επίπεδο μη
εξυπηρετούμενων δανείων, οι τραπεζικοί ισολογισμοί θα παραμείνουν αδύναμοι και
για τα επόμενα χρόνια» και ως εκ τούτου «είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί
κάποιος ότι οι τράπεζες θα κατορθώσουν να παράσχουν χρηματοδότηση στην οικονομία
τέτοιου επιπέδου ώστε να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι ανάπτυξης που έχουν
τεθεί».
της Σοφίας Ζαφείρη
